Апладненне ёлупа (сборник)

Калі сказаць, што Юры Станкевіч няпросты аўтар, – нічога не сказаць. Ён вельмі складаны, і чытанне яго кніг – не вечаровае лёгкае баўленне часу.

Проза яго не вызначаецца нейкімі мастацкімі карункамі, або стылістычнымі і жанравымі навацыямі. Яе можна назваць - суровай прозай Юрыя Станкевіча. Яна пераважна апавядальная і часам нават нагадвае кінасцэнар – дынамічнае дзеянне з адмысловым псіхалагічным зместам.

Апошнім часам Юры Станкевіч у Беларусі набыў імідж правага інтэлектуала і стаў амаль культавым пісьменнікам для моладзі адпаведных ідэалагічных перакананняў. З іншага флангу – ліберальнага – на пісьменьніка пасыпаліся розныя абвінавачванні і ярлыкі.

Дзіўна, што яшчэ не так даўно – напрыканцы ХХ стагоддзя – Юры Станеквіч не лічыўся ніякім экстрэмістам і тым больш “фашыстам”, а ягоныя…

Найлепшая кніга Станкевіча. Аўтар цудоўна прыдумвае сюжэты. Гэта не тая літаратура, якой нас "кормяць" у школе. Тут няма ныцця пра цяжкую долю. А самы моцны твор - "Любіць ноч - права пацукоў". Гэта карціна з 1990-х. У аповесці адлюстравана эпоха. За прыклад у творы ўзяты Барысаў. Але падобнае магло быць і ў дзясятках іншых гарадоў. Раю прачытаць гэтую кнігу Станкевіча і спыніцца, каб пасля не расчароўвацца.

мы грэбаныя псіхі. (с)

Цемра ахоплівае ўсё навокал. І невядома, як з ёй змагацца, бо кожная барацьба пачынаецца з сябе, з прыняцця нейкага вельмі важнага рашэння, з вызначэння, хто ты такі і на што ты здатны. А задаваць сябе складаныя пытанні і тым больш шукаць на іх адказы нашы людзі не вельмі любяць. Прынамсі, прызвычаіцца можна да любых складаных умоў. Абы не было горш.

Цяжка было выбраць больш зручны момант для чытання – бо ў той час, як Еўропа шукае выйсце з сітуацыі з нелегаламі, у кнізе Станкевіча "бежанцы" ўжо засялілісь, прыжылісь, захапілі "жыццёвую прастору" і пераўтварылісь у гаспадароў невялічкага правінцыйнага горада, куды прынеслі бруд, смецце, наркату і крымінал. Але гэта толькі на першы погляд. Бо чужынцы нездарма не называюцца па імені, а сітуацыю пры ўсёй канкрэтнасці…

По сути, отзыв должен состоять из лавины междометий, охов, ахов, сокрушенного качания головой и восклицаний "Как же так?", "Как же так можно?", адресованных сюжету, форме, Станкевичу и миру в целом.

Начну с самого простого - с формы. В романе семь глав, каждая глава - одно предложение.

Сюжет на первый взгляд незамысловат и пришел прямиком из веселых девяностых с их братками, баблом, наркотой, продажными ментами, шлюхами и отсутствием всякой морали. Даже главный герой, он же борец за правду, оказался Даниилом, что сразу навеяло ассоциации с "Братом" и "Братом-2". Но не все так просто, Станкевич копает глубже, добираясь не только до понятия справедливости, но и до процессов становления этноса, геополитики и вымирания наций. И делает вывод - нам скоро несдобровать из-за пьянки, наркоты и…

О каком же страшном мире пишет Станкевич. И что с того, что это будто бы фантастика (инопланетяне, биороботы, хрональный синтезатор)? Воспринимается все это как абсолютнейшая наша реальность.

Станкевич очень масштабен. Его взгляд не сужается до самокопания отдельно взятого человека (хотя лично я это самокопание обожаю), мораль у него – в масштабах нации, расы, человечества. Откуда мы вообще взялись на этой планете, кто управляет всем происходящим? Одни ли мы во Вселенной? Вот размах Станкевича, не меньше.

Но, повторюсь, Станкевич не о них пишет, а о нас – о нашем разваливающемся на куски обществе, о множестве его болезней и пороков. Земляне – это эксперимент, причем неудавшийся. По Станкевичу, это все может в любой момент прекратиться одним нажатием кнопки (или вроде того). Жутковато, да.

Я…