Рецензии на книги — Аліна Длатоўская

Два гады таму ў выдавецтве "Кнігазбор" у серыі "Пункт адліку" выйшла дэбютная кніга маладой пісьменніцы Аліны Длатоўскай «Ген зямлі» . Супергеройскае фэнтэзі з беларускім каларытам, у якім аўтарка разважае на тэму будучыні беларускай культуры і мовы. Сёлета ў выдавецтве "Янушкевіч" пабачыла свет другая кніга Аліны — "Арнаменты". Для мяне яна асабліва важная, бо я была рэдактарам. Таму страшна было перачытваць пасля таго, як кніга выйшла. Але як жа цудоўна працавалася з Алінай. Гэта чалавек, які сапраўды моцна перажывае за свой тэкст і клапоціцца пра яго якасць. Ну і адзін з самых чыстых рукапісаў, якія мне давялося рэдагаваць за апошні час. А кажуць, моладзь у нас непісьменная. Ды рукапіс Аліны быў нашмат больш пісьменным, чым рукапісы людзей, якія ўжо дзясяткі гадоў у беларускай…

Камусьці трэба паглыбіцца ў 900-старонкавы том Бахарэвіча, прадзірацца праз гушчар бальбуты, а хтосьці хоча лёгкага і захапляльнага чытва, пры гэтым не пазбаўленага інтэлектуальнасці, бо кніга напоўненая культурнымі адсылкамі і алюзіямі. Цудоўна, што ў беларускай літаратуры з'яўляюцца і такія творы, якія дапамогуць вам нырнуць вечарам у кнігу і вынырнуць з яе на апошняй старонцы, калі за акном ужо пачне світаць. Прынамсі, так было ў мяне. Аліна Длатоўская — маладая аўтарка, выпускніца Школы маладога пісьменніка, якая дэбютавала кнігай адразу на сур’ёзную тэму. Працягваючы тэмы Віктара Марціновіча ў “Мове” і Ганны Севярынец у “Дні Святога Патрыка”, Аліна разважае на тэму будучыні беларускай культуры і мовы. У недалёкай будучыні некаторыя краіны стварылі звышдзяржаву —…

Не ведаю, ці чытала спадарыня Аліна Длатоўская перад стварэннем сваёй аповесці “Мову” Віктара Марціновіча, але падчас знаёмства з “Генам зямлі” неаднаразова ўзнікала адчуванне, быццам дзея абодвух твораў адбываецца ў адной рэчаіснасці. З той толькі розніцай, што “Ген зямлі” – гэта прыквел “Мовы”. Вось параўнайце – і там і там беларуская мова пад забаронай і лічыцца памерлай, і там і там сапраўдныя беларусы пасля прачытання (ці праслухоўвання) беларускай мовы адчуваюць нейкія незвычайныя пачуцці, і там і там Беларусь страціла незалежнасць.

Але абвінавачваць у плагіяце мы не будзем. Тым больш, што акрамя падабенства ёсць у кніг і шмат рознага. Напрыклад, у творы Длатоўскай асобныя адзінкі беларусаў атрымоўваюць звышнатуральныя сілы – пачынаюць чытаць думкі іншых людзей, вучацца размаўляць з…