Είναι βέβαιο πως αν ο Ρόμπινσον Κρούζο ήξερε ποιος θα τον έκανε αθάνατο -αλλά και σε ποιον ο ίδιος θα δώριζε την αθανασία- θα προτιμούσε η περιπέτειά του να σκεπαστεί από βαριά λήθη. Γιατί, αν ο Κρούζο, απλά έσφαλλε, αγνοώντας τις πατρικές συμβουλές και περιφρονώντας τη θεία πρόνοια -με τιμωρία τη μακροχρόνια παραμονή του σ ' ένα άγνωστο νησί- ο άλλος συνειδητά διάλεξε τον τρόπο που έζησε: δε δίστασε να παίξει το ρόλο του πουλημένου κονδυλοφόρου, αλλ' ούτε και του μυστικού πράκτορα της αστυνομίας! Φυσικό είταν να τον περικυκλώνουν πολλοί εχθροί και να μη του συμπαραστέκεται κανένας φίλος. Φυσικό είταν να εκτεθεί σαν κοινός κατάδικος μ ' έναν κλοιό γύρω από το λαιμό του στη δημόσια περιφρόνηση, να φυλακιστεί, να χρεωκοπήσει, ν' αναγκαστεί ν' αυτοεξοριστεί.
Είναι βέβαιο πως αν ο Ρόμπινσον Κρούζο ήξερε ποιος θα τον έκανε αθάνατο -αλλά και σε ποιον ο ίδιος θα δώριζε την αθανασία- θα προτιμούσε η περιπέτειά του να σκεπαστεί από βαριά…
