Новинки Мариуша Щигела

Poprzednia książka Mariusza Szczygła o Czechach - Gottland - została przełożona na dziesięć języków, zdobyła w Brukseli nagrodę dla najlepszej europejskiej książki roku, w Polsce otrzymała pięć nagród, z Nike Czytelników na czele, a dziennik "Le Figaro" napisał: "To nie jest książka, to klejnot". W przeciwieństwie do Gottlandu, który opowiadał o Czechach między rokiem 1882 a 2003, Zrób sobie raj jest książką przede wszystkim o Czechach współczesnych. To opowieść o narodzie, który stworzył sobie kulturę jako antydepresant. Jeśli - jak twierdzi Michel Houellebecq - nasze czasy najlepiej charakteryzuje słowo "posępność", to Czesi w…

Nie ma kogoś. Nie ma czegoś. Nie ma przeszłości. Nie ma pamięci. Nie ma widelców do sera. Nie ma miłości. Nie ma życia. Nie ma fikcji. Nie ma właściwego koloru. Nie ma komisji. Nie ma grobu. Nie ma siostry. Nie ma klamek. Nie ma niebieskich tulipanów. Nie ma „nie ma”.

Rozmówcami Szczygła są ludzie z różnych światów: czeska poetka, ukraiński żołnierz, polska księgowa, albański malarz, izraelska pisarka, a także ojciec reportera, z którym autor wybiera się ostatni raz w życiu do Pragi. Nad książką unosi się rada, którą dała autorowi Hanna Krall: Wszystko musi mieć swoją formę, swój rytm, panie Mariuszu. Zwłaszcza nieobecność.

„Projekt: prawda” to pozycja, jakiej na polskim rynku wydawniczym jeszcze nie było. Książka ta jest kolażem, na który składają się miniatury Mariusza Szczygła z własnego i cudzego życia oraz powieść z 1959 roku „Portret z pamięci” zapomnianego dziś pisarza, Stanisława Stanucha.

Szczygieł stawia swego rodzaju pomnik tej przebrzmiałej, ale cenionej kiedyś powieści, porównywanej w latach 60. z dziełami Sartre’a czy Camusa. Jeszcze się nie zdarzyło – uważa pomysłodawca projektu – żeby autor, którego zafascynuje jakaś książka, postanowił wydrukować ją we własnej książce.

Bohater powieści Stanucha wyznaje: „Przyszło mi do głowy, że każdy rozsądny człowiek powinien dążyć do prawdy, starać się odkryć w swoim życiu jedną, bodaj najmniejszą prawdę. W przeciwnym razie życie jego wydawać się może zmarnowane”.

Mariusz Szczygieł – znany reporter, autor „Gottlandu” i „Zrób sobie raj”, przełożonych na 17 języków, laureat Europejskiej Nagrody Literackiej 2009 – twierdzi, że te słowa zainspirowały go do szukania cudzych prawd. Pomogło mu to przeżyć trudny dla niego rok: „Pisarz Stanisław Stanuch z Nowej Huty rzucił mi koło ratunkowe. Narzucił mi rygor”.

Reporter szuka prawdy w Grudziądzu, Supraślu, Warszawie, Londynie, Pradze, Paryżu, Nowym Jorku, w birmańskim Ngapali czy laotańskim Luang Prabang. Jej dostarczycielami są postaci znane jak Stańko, Kapuściński czy Osiatyński, ale i przygodnie poznani pasażerowie pociągów, goście knajp, taksówkarze czy bywalcy warszawskiej księgarni Wrzenie Świata.

„Projekt: prawda” składa się z trzech części. W pierwszej jest zapisem intymnych przeżyć autora, który chowa się przed światem „między malarstwem a muzyką”. Część druga to „Portret z pamięci” czyli książka w książce. Część trzecia jest „zapisem apetytu na życie”, a precyzyjniej ujmując: apetytu na ludzi.
Reporter Szczygieł nie ma żadnych zahamowań, aby przypadkowo poznane osoby pytać o ich osobistą filozofię. Spotkani ludzie powierzają mu swoje życiowe odkrycia.

Ktoś uważa, że trzeba zawsze mówić „tak” rzeczom małym.

Ktoś, że albo można należeć do ludzi, którzy wyrzucają krzesła, albo do ludzi, którzy dają krzesłom nowe życie.

Ktoś, że nie wolno dać zasnąć ślimakowi, bo nie wolno dać zasnąć miłości.

Co człowiek – to inna prawda, zawsze poprzedzona błyskotliwym dialogiem lub zaskakującą opowieścią.

„W moim amoku polowania na cudzą prawdę, doszło jednak do wielu przekroczeń – pisze Szczygieł. – Nie są to tylko prawdy, z których ktoś zwierzył się reporterowi. Pojawiają się prawdy wyczute, prawdy wyczytane, prawdy wykradzione. Także prawdy, które znienacka rodzą się we mnie, kiedy ktoś mnie sprowokuje”.

Ze wszystkich książek Mariusza Szczygła to właśnie w „Projekcie: prawda” znajdziemy najwięcej gry między autorem a światem. Nie tylko reporter przeszukuje świat w poszukiwaniu zdań-kluczy. Czasem świat sam zgłasza się do reportera, na przykład pod postacią starszej kobiety: „Ja, proszę pana – powiedziała – mam prawdę jak cegłę. I mogłabym nią pana uszkodzić”.

Книга Маріуша Щиґела, майстра польського художнього репортажу, присвячена Польщі дев'яностих років. Автор із притаманною йому проникливістю описує глибокі соціальні та культурні зміни, які відбулися в країні після повалення комунізму. Репортажі багаті на живі діалоги. Книга розрахована на полоністів, істориків, усіх, кого цікавить запропонована тематика.

Znakomity reportaż ukazujący Polakom prawdziwą twarz Czechów - teraz również w wersji audio. Mariusz Szczygieł przekazuje nam w ciekawy sposób swoją sympatię do Czechów i do ich kraju. Zainteresowanie Czechami przerodziły się w pasję. Szczygieł napisał o Czechach kilka książek, nauczył się języka i postanowił opowiedzieć wiele swoim rodakom. Od kilku lat robi to po mistrzowsku. Do tego stopnia, że tymi opowieściami zachwycili się też inni Europejczycy. Książki Szczygła bowiem są tłumaczone na wiele języków, a ostatnio nawet… filmowane.
Słuchacze będą mieli okazję posłuchać o tym, co za naszą południową granicą wydało się Szczygłowi najbardziej zabawne, najstraszniejsze, najsmutniejsze. To zarówno historia tego kraju, jak i jego współczesne oblicze. Wolne od stereotypów. Pasjonujące Czechy, których dotąd nie znaliśmy
„Gottland” w wersji audio czyta Krzysztof Wakuliński.

Книга присвячена сучасній Чехії: її культурі, історії, менталітету. Автор описує життя ключових фігур чеської культури, їхнє життя та світогляд. Стиль Маріуша Щиґела належить до кращих зразків польської репортажистики. Книга розрахована на богемістів, чехофілів, усіх, хто цікавиться запропонованою тематикою. Не скрывая симпатии к этой стране, автор рассказывает о том, что его увлекало последние десять лет, когда он там жил. Сделай себе рай – это не только путеводитель чешскими достопримечательностями или заметки иностранца, но и записки о культуре и истории Чехии, интересности о личности, которые ею занимаются , наблюдения о…

W przeciwieństwie do Gottlandu, który opowiadał o Czechach między rokiem 1882 a 2003, Zrób sobie raj jest książką przede wszystkim o Czechach współczesnych. To opowieść o narodzie, który stworzył sobie kulturę jako antydepresant. Jeśli - jak twierdzi Michel Houellebecq - nasze czasy najlepiej charakteryzuje słowo "posępność", to Czesi w interpretacji Szczygła są społeczeństwem, które tę posępność umie imponująco usunąć z pola widzenia. Zrób sobie raj jest opowieścią o tym, co zafascynowało autora w czeskiej kulturze. W kulturze radości smutku. Śmiech jest tu pokazany jako maska tragicznej bezradności. Reportera Szczygła najbardziej…

Історії, що їх розповідає знаний польський автор, репортер «Газети Виборчої», є трагікомічними, часто — трагіфарсовими, але головний герой у них завжди виглядає трохи розгубленим. Історичні обставини, в яких жили чехи впродовж XX століття, їхні ікони й табу, про які вони воліють не говорити, чеська трагічна й водночас смішна неоднозначність мають щось від тієї атмосфери, яку так майстерно «вигадав» великий пражанин Франц Кафка. У «Ґоттленді» перед читачем розгортається панорама чеських доль XX століття і відкривається світ, який, здається, зник після останнього десятиліття XX віку, але дуже багато в чому ще й донині залишається в нас за…

Oto Polska: * proboszcz z HIV, * pluton ZOMO, który strzelał w "Wujku"; * dwie matki i poczęte przez nie dziecko; * student Rydzyka, który uciekł ze szkoły; * Sprawiedliwi ratowali Żydów, a teraz się wstydzą sąsiadów; * dumny homofob udziela wywiadu; * przemycali kokainę w żołądkach, żeby spłacić czynsz 26 (a nawet więcej) historii, zapisanych przez najlepszych polskich reporterów. To mój osobisty wybór reportaży o tym, gdzie zaczęła się i dokąd doszła nowa Polska. Nie ta, którą widzimy w Sejmie, ani ta z pierwszych stron gazet. Raczej Polska, która musiała ‘mentalność sobie w jeden dzień zrobić’. (Mariusz Szczygieł)

"Готтленд" польского журналиста и одного из лучших современных репортеров Мариуша Щигела - не только прекрасный "путеводитель" по чешским судьбам XX века, но и высокохудожественная литература. Автор пишет о создателях и разрушителях "самого большого на всем земном шаре" памятника Сталину в Праге, об обувной империи Бати, о чехословацкой актрисе, ставшей любовницей Геббельса, о племяннице Франца Кафки, о чешском подростке, повторившем поступок Яна Палаха и поджегшем себя на Вацлавской площади, а также о других не столь известных, но не менее интересных фигурах. Собранные в книге репортажи ломают укоренившееся представление о чехах как о…

"Szczygieł łapie czas jak nikt inny nasycając swoje teksty choćby marzeniem bohaterki, by za odprawę z pracy kupić synowi 'kurtkę z koca'. Słucha wszystkich, jeżeli kogoś zawstydza, to tylko czytelnika, bo każe myśleć i mieć oczy szerzej otwarte. Jeżeli w przyszłości historycy będą chcieli się dowiedzieć czegoś o Polsce lat dziewięćdziesiątych, wsp?łczesna literatura piękna nie da im za dużo, książka Szczygła – bardzo wiele". Paweł Dunin-Wąsowicz, «Machina» (1997) Przyszłość już nadeszła, owe kilka lat minęło dawno. ( Niedziela, kt?ra zdarzyła się w środę wyszła pod koniec 1996 roku). Uznaliśmy, że dziś jest to już książka historyczna. "Miałem szczęście być świadkiem, kiedy pewnym ludziom w środę przydarzyła się niedziela. To moja pierwsza reporterska książka. Z czas?w, kiedy uwielbiałem pisać o Polsce, kiedy nie prowadziłem jeszcze talk-show w telewizji i kiedy nie miałem pojęcia, że pojadę w jakimkolwiek celu do Czech. Są to reportaże o przeciętności, bo sam pochodzę z przeciętnego miasteczka i, jak m?wi m?j tata Jerzy Szczygieł, to piękne być przeciętnym. Nowa Polska po upadku komuny postawiła przed przeciętnymi nieprzeciętne zadanie. Dlatego proszę potraktować tę książkę jako relację z zawod?w w utrzymywaniu się na powierzchni". Mariusz Szczygieł (2011) Tekstom reportera towarzyszą zdjęcia Witolda Krassowskiego, kt?ry w tym samym czasie co Mariusz Szczygieł, między rokiem 1989 a 1997, rejestrował życie nowej Polski. Były to lata bardzo fotogeniczne, bo ludzkie twarze zmieniały się jak nigdy dotąd. Do tego Witold Krassowski zarejestrował je na prawdziwych negatywach, bo była to epoka sprzed fotografii cyfrowej.

Wyb?r znakomitych reportaży poświęconych Czechom, uwikłanym w czasy, w jakich przyszło im żyć. Czechosłowacja i Czechy – Gottland – to kraj horroru, smutku i groteski. Gottland Mariusza Szczygła nie ma nic wsp?lnego ze stereoptypową opowieścią o kraju wesołk?w, zabijających czas przy piwie. Aktorka Lida Baarova – kobieta, przez kt?rą płakał Goebbels; rzeźbiarz Otakar Szvec – tw?rca największego pomnika Stalina na kuli ziemskiej, kt?ry nim skończył dzieło, postanowił się zabić, autentyczna siostrzenica Franza Kafki, kt?ra do dziś żyje w Pradze; piosenkarka Marta Kubiszova, kt?rej komunistyczny reżim na 20 lat zabronił śpiewać i skasował nagrania z radiowych archiw?w; legendarny producent obuwia Tom?š Bata, kt?ry stworzył kontrolowane przez siebie miasto na 10 lat przed pomysłami Orwella; pisarz Eduard Kirchberger, kt?ry stworzył siebie na nowo i został Karelem Fabianem oraz wielu innych – to bohaterowie tej książki. Poprzez ich barwne życiorysy Mariusz Szczygieł opowiada o czasach, w jakich przyszło im (i nam) żyć. Opowiada o wyg?rowanej cenie, jaką musieli zapłacić za pozornie nieważne decyzje, o tragicznym splocie przypadku i przeznaczenia, kształtującym życie całych pokoleń. "Mądra, ciekawa i potrzebna książka. Poprzez opowieść o losach ludzkich, Szczygieł opowiada skomplikowane dzieje naszych południowych sąsiad?w. Zafascynowany niepowtarzalną czeską kulturą i obyczajowością, zmysłem ironii, humorem i sarkazmem, przypomina czeskie spotkania z 'historią spuszczoną z łańcucha'. Czytamy te opowieści przez pryzmat własnych los?w, co czyni lekturę jeszcze bardziej zajmującą. Losy mieliśmy podobne, a jak bardzo odmienne. Pasjonująca książka". Adam Michnik "Świetna książka. Potwornie przygnębiająca panorama czeskich los?w XX wieku. (Obejmuje też wiek nowy, kt?ry r?wnie przygnębia). To, co mnie zawsze w czeskim losie pociągało, to nieustanna, dynamiczna, tragiczna i zarazem śmieszna niejednoznaczność. Mariusz Szczygieł wychodzi z tradycji polskiego reportażu i na tę właśnie niejednoznaczną czeskość nakłada swoją metodę. Efekt jest bardzo mocny, oryginalny, zaskakujący. Dla mnie większość tych obraz?w ma ewokującą siłę. Od dawna nie odbyłam r?wnie intensywnej podr?ży do moich młodzieńczych doświadczeń, pytań i fascynacji. Ale ich lektura wprawiła mnie w głęboki smutek. Czekam na drugą część tych reportaży-esej?w-opowiadań (bo i gatunek nie jest do końca określony) w nadziei, że możliwe jest jakieś katharsis, że może z pułapki tego środkowoeuropejskiego losu można się wyplątać". Agnieszka Holland "To nie jest książka, to klejnot". "Le Figaro" "Wielka literatura pod płaszczykiem reportażu". "Wiener Zeitung" "Halucynacyjne bajki pełne niepokoju". "Liberation" "Emocjonująca, tragiczna, zabawna podr?ż". "La Repubblica" "Szczygieł opowiada mistrzowsko". "Neue Z?rcher Zeitung" "Zadziwiająco wie, jak dozować fakty". "K?nyvjelző" "Pokazuje prawdziwy komunizm". "Frankfurter Allgemeine Zeitung" "Ta książka inspiruje pod każdym względem". "Lidov? noviny" "To lustro, kt?rego sami nie potrafilibyśmy sobie podstawić". "Hospod?řsk? noviny" "Trauma życia w komunistycznym piekle do tej pory nie została w Europie odreagowana, o czym błyskotliwie zaświadcza ta książka i jej sukces". «Kommiersant» Książka Gottland w trzy lata po pierwszym wydaniu w 2006 roku została przełożona na 9 język?w. Znalazła się w finale Nagrody Literackiej Nike 2007. Otrzymała: Nike Czytelnik?w, Nagrodę Warszawskiej Premiery Literackiej – Książka Roku 2007, Nagrodę im. Beaty Pawlak 2007; Gratias Agit 2009 (w Czechach); Prix Amphi 2009 (we Francji). W grudniu 2009 przyznano jej w Brukseli Europejską Nagrodę Literacką (European Book Prize 2009), kt?rej patronuje Parlament Europejski, a jurorami są krytycy i publicyści z kraj?w członkowskich Unii. Więcej informacji: