Новинки Ганны Кандрацюк

Беларускае слова пісьменніцы і неўтаймоўнай вандроўніцы Ганны Кандрацюк заўсёды жывое, шматфарбнае і духмянае, насычанае гукамі і водарамі дарагой ёй зямлі. Яе проза нязменна выклікае ў мяне ўсцешлівае адчуванне сваёй прысутнасці побач з аўтаркай - і тады, калі яна выпраўляецца ў дарогу па родным Падляшшы ці па беларускіх вёсках па той бок мяжы, і тады, калі кіруецца па Прыпяці па Нобель, і тады, калі падарожнічае ў прасторы і часе па абодва бакі Белавежскай пушчы. Новая кніга Ганны Кандрацюк таксама зачароўвае. Яе таленавітыя старонкі падаруюць чытачу яскравы суплёт непаўторных гісторый і сустрэч з цэлай галерэяй герояў: ад старой Дамінкі з Кутлоўкі, якую адкалыхалі з мёртвых яшчэ на трыццаць гадоў жыцця, і знакамітай сям'і Елянецкіх з Камянеччыны да ацалелых удзельнікаў трагедыі ў Залешанах і нобелеўскага лаўрэата Чэслава Мілаша, які меў ганаровае званне Прыяцеля Белавежскай пушчы і быў прыяцелем усіх беларусаў. Дзве часткі нашай адвечнае пушчы перагукаюцца тут ранішнім рэхам і спавіваюцца вечаровым туманам, робячыся метафізічнымі суаўтаркамі Ганны ў яе аповедзе пра неспасцігальную таямніцу жыцця. (Уладзімір Арлоў)

Калі я пазнаёмілася з Анатолвм Сысам у яго мінскай кватэры паэту балелі эубы. Каб пагасіць боль ён прапанаваў напіцца віна, а пасля з дзіўнай асалодай апавядаў пра азвярэлага міліцыянта. Асілак спачатку зваліў паэта з ног, а пасля стаптаў чаравікам галаву. Жахлівае эдарэнне не дазволіла нам сустрэцца на Радзіме паэта, якая займае найглыбейшае месца ў яго творчасці. Пасля шасці гадоў разам з Мірай Лукшай мы паехалі ў Гарошкаў, каб сустракаць на могілках дзень народзінаў Анатоля. Кніжка нарадзілася ад сустрэчы з сёстрамі паэта, яго сваякамі, аднафамільцамі, сябрамі і аднавяскоўцамі Усім ім наш нізкі паклон. Творчасць Анатоля Сыса (1959-2004) усё не можа прабіцца на афіцыйны кніжны рынак. За жыцця выйшлі яго тры паэтычныя тамы „ Агмень ” (1988), „Пан Лес” (1989), „Сыс” (2002). Пасля смерці паказаліся яшчэ два зборнікі: „Лён” (2007).

Аповеды, сабраныя ў кнізе чытаюцца лёгка, але пакідаюць у душы сум, сум па тым, што адыходзіць, што прамінае, што, спяшаючыся паспець за поступам цывілізацыі, губляем. Пры чым губляем назаўсёды і беспаваротна. Беларуская падляшская вёска з жыхарамі, якія лічаць сябе праваслаўнымі, а ў сэрцах хаваюць язычаства. Сапраўднае адлюстраванне гэтай вёскі, яе жыхароў, іх вераванняў і забабонаў. Кніжка, насамрэч пра смерць, пра паміранне, з усімі выплываючымі з гэтага высновамі і здарэннямі. Смерць, трызненне з’яўляецца асноўнай тэмай усіх апавяданняў. Людзі пушчанскага краю - цывілізаваны этнас, якому, тым не менш не бракуе і першабытнасці. Выводзячыся з вёсак, ад зямлі, ад лесу, толькі там чэрпаюць сілы і энергію. Падзеі, апісаныя ў апавяданнях, адбываюцца ў нейкай мясціне Н. Але замест гэтай літаркі можна ўставіць назву кожнай падляшскай вёскі, ды і не толькі падляшскай. Таксама пасуе гэта і да вёсак на Берасцейшчыне, на Гарадзеншчыне, ды і ў цэлай Беларусі, бо тое, што апісвае кніга, адбываецца, на жаль, ўсюды, дзе жывуць беларусы. У некаторых месцах гэта праяўляецца мацней, у некаторых – слабей, але тое, што гэтае паміранне прысутнічае – няма сумніву.

Гэтая незвычайная кніга нарадзілася падчас падарожжаў журналісткі беластоцкага тыднёвіка "Ніва" Ганны Кандрацюк-Свярубскай да вытокаў апетай беларускімі класікамі славутай Прыпяці. Аказваецца, каб патрапіць у свет адкрыццяў і дівосаў, не абавязкова выпраўляцца за далёкія моры ды акіяны. Чароўнае, казачнае, неверагоднае і абсалютна невядомае нам Палессе агаломшыць вас сваёй фантастычнай рэальнасцю і магічнай аўтэнтычнасцю.