Праздники и обряды Беларуси — 18 книг

Эротическая тематика присуща практически всем жанрам традиционного фольклора белорусов. Женщина и мужчина, их любовные интимные переживания с разной степенью "прозрачности" описаны в произведениях устного народного творчества, представленных в данном томе. Такие тексты включали в свои сборники Е.Романов и П.Шейн, С.Малевич и Е.Ляцкий, иные собиратели белорусского фольклора. М.Федоровский и А.Дембовецкий записывали "фривольные" песни целенаправленно и публиковали их в отдельных изданиях, тираж которых, правда, был ничтожно мал. Так свадебные песни, собранные А.Дембовецким, вышли в 1882 г. всего в 20 экземплярах.

Обрядовый фольклор в данном томе классифицирован согласно календарным (калядная и масленичная обрядность, весенние, купальские и жнивные песни) и семейным (родинная и свадебная поэзия) комплексам; внеобрядовая лирика и частушки представлены коллекциями собирателей. В отдельные разделы собраны загадки и образцы народной прозы. Впервые публикуются записи эротического фольклора белорусов из наличных архивов современных собирателей.

Издание подготовили Т.В.Володина, А.С.Федосик.

Эротическая тематика присуща практически всем жанрам традиционного фольклора белорусов. Женщина и мужчина, их любовные интимные переживания с разной степенью "прозрачности"…

Кніга разгадвае таямніцы славянскай міфалогіі , выяўляе адметнасць мыслення нашых продкаў у старажытнасці, тлумачыць этымалогію паходжання назваў раслін і жывёл, дае ключ да разумення твораў літаратуры і мастацтва, у якіх выкарыстаны матывы легенд і міфаў.

Выданне адрасуецца шырокаму колу чытачоў.

Кніга разгадвае таямніцы славянскай міфалогіі , выяўляе адметнасць мыслення нашых продкаў у старажытнасці, тлумачыць этымалогію паходжання назваў раслін і жывёл, дае ключ да…

У кнізе разглядаюцца асабливасцi народных свят - Тройцы, Сёмухi, Русальнага тыдня, аналiзуецца сімволіка бярозы i вянка, калодзежа і крыніцы ў духоўнай спадчыне беларусаў. Апicан змест абрадаў «Выкліканне дажджу», «Спыненне дажджу» i iнш.
Будзе карысная ўсім, хто цікавіцца беларускай культурнай спадчынай.

У кнізе разглядаюцца асабливасцi народных свят - Тройцы, Сёмухi, Русальнага тыдня, аналiзуецца сімволіка бярозы i вянка, калодзежа і крыніцы ў духоўнай спадчыне беларусаў. Апicан…

Кніга прысвечана разгляду найбольш багатага цыкла каляндарных святкаванняў беларускага народа – веснавым рухомым святам. Да іх адносяцца Масленіца, Вербніца, Чысты чацвер, Вялікдзень, Радаўніца, Ушэсце. 3 часоў пашырэння хрысціянства яны аказаліся звязанымі з Пасхаліяй, таму штогод змяняецца дата іх правядзення. Час іх святкавання залежыць ад фаз Месяца, таму ў кнізе разглядаецца роля і месца начнога свяціла ў народнай культуры беларусаў. Асноўную ўвагу аўтары ўдзяляюць падрабязнаму разгляду ўсіх складовых частак рытуальна-абрадавых комплексаў: дзеянням, персанажам, атрыбутам, рытуальным стравам, варожбам, часу і месцу правядзення, абрадавай паэзіі. Кніга адрасавана выкладчыкам культуралагічных дысцыплін вышэйшых навучальных устаноў, студэнтам філалагічных і гістарычных спецыяльнасцей універсітэтаў, настаўнікам, выхавацелям, работнікам культуры, усім тым, хто цікавіцца духоўнай спадчынай беларускага народа.

Кніга прысвечана разгляду найбольш багатага цыкла каляндарных святкаванняў беларускага народа – веснавым рухомым святам. Да іх адносяцца Масленіца, Вербніца, Чысты чацвер,…

У кнізе разглядаюцца нерухомыя святы беларускага народнага календара: Саракі, Камаедзіца, Благавешчанне, Юр'е, Мікола, а таксама ўпершыню ў гісторыі фалькларыстычнай навукі падаецца штодзённая храналогія абрадавай практыкі нашага народа. Пры гэтым гаворка вядзецца пра асноўныя аспекты земляробчай дзейнасці, гаспадарання і сялянскага побыту. Асноўную ўвагу аўтары ўдзяляюць дэталёваму разгляду абрадавых дзеянняў, сімволіцы ключавых атрыбутаў, варожбаў, рэгламентацыі паводзін людзей у адпаведнасці з іх узростам і сацыяльным статусам, рытуальным стравам, старажытным міфалагічным уяўленням беларусаў аб светабудове, абрадавай паэзіі. Кніга адрасавана выкладчыкам культуралагічных дысцыплін вышэйшых навучальных устаноў, студэнтам філалагічных і гістарычных спецыяльнасцей універсітэтаў, настаўнікам, выхавацелям, работнікам культуры, усім тым, каго цікавяць адвечныя традыцыі беларускага народа.

У кнізе разглядаюцца нерухомыя святы беларускага народнага календара: Саракі, Камаедзіца, Благавешчанне, Юр'е, Мікола, а таксама ўпершыню ў гісторыі фалькларыстычнай навукі…

Впервые в истории изучения белорусской традиционной культуры исследуется проблема осмысления времени, в основе которого лежат важнейшие природные ритмы и циклы. Одним из определяющих факторов структурирования времени является движение Солнца, с которым связаны годовой календарь и ежедневный (суточный) ритм жизни. Второе небесное светило — Луна — предопределило возникновение таких единиц измерения времени, как месяц и неделя. В книге показано, как оба небесных светила влияют на цикл хозяйственных работ, как основные обряды семейно-родовой направленности соотносятся с календарным временем. Дается развернутая характеристика каждого дня недели.
Рассчитана на преподавателей и студентов гуманитарных вузов, а также на самую широкую читательскую аудиторию, желающую пополнить свои знания в области белорусской традиционной культуры.

Впервые в истории изучения белорусской традиционной культуры исследуется проблема осмысления времени, в основе которого лежат важнейшие природные ритмы и циклы. Одним из…

Разглядаюцца асноўныя абрады, звычаі беларускага народа, якія суправаджалі чалавека ад нараджэння да пахавальнага вогнішча, а таксама сімволіка колераў, лікаў, кожнага дня, тыдня. Вялікая ўвага ўдзелена космасу сялянскай хаты, асноўным яе рытуальным зонам: чырвонаму куту, печы, парогу. Раскрываецца характар складаных стасункаў чалавека і наваколля.

Разглядаюцца асноўныя абрады, звычаі беларускага народа, якія суправаджалі чалавека ад нараджэння да пахавальнага вогнішча, а таксама сімволіка колераў, лікаў, кожнага дня, тыдня.…

Славянское язычество это огромный пласт культуры, интерес к которому в последнее время растёт. В русском народе, несмотря на все катаклизмы и различные изменения социальной и политической ситуации, глубоко, на генном уровне, заложен древний обычай и древняя вера. Книга основана на исследованиях этнографов, историков - славистов XIX и XX века и описывает народный календарь, народные праздники и обряды славянских народов (в основном русских, украинцев и белорусов). На основании имеющихся данных указываются даты праздников по современному календарю, исходя из сходности обрядов, показывается родственность братских народов и культур.
Книга адресована людям, интересующимся славянской историей, народным календарём и связанным с ним праздниками, приметами и обрядами, иллюстрирована картинами мастеров живописи XIX - начала XX века.

Славянское язычество это огромный пласт культуры, интерес к которому в последнее время растёт. В русском народе, несмотря на все катаклизмы и различные изменения социальной и…

У кнізе ў папулярнай форме апісваецца ўклад народнага жыцця ў беларускай вёсцы ХІХ і пачатку ХХ ст.: асаблівасці паселішчаў і іх развіццё, заняткі жыхароў (пераважна вяскоўцаў), сувязі паміж паселішчамі, сямейнае выхаванне і пачатковая адукацыя, адпачынак сялян (каляндарныя і сямейныя святы), народныя песні. Вялікая ўвага надаецца працы сялян у той час, калі на вёсцы пераважала натуральная гаспадарка. Паказваецца ўплыў дасягненняў развіцця тэхнікі і культуры народа на быт сялян. Расказваецца аб тым, як захоўваюцца народныя традыцыі ў нашай краіне. У дадатку змешчана старадаўняя сістэма мер і слоўнік устарэлых паняццяў.
Адрасуецца шырокаму колу чытачоў, у першую чаргу школьнікам.

У кнізе ў папулярнай форме апісваецца ўклад народнага жыцця ў беларускай вёсцы ХІХ і пачатку ХХ ст.: асаблівасці паселішчаў і іх развіццё, заняткі жыхароў (пераважна вяскоўцаў),…

Методические рекомендации по реконструкции и проведению летнего славянского праздника представлены в авторской разработке И.И. Кирчука на базе фольклорно-этнографических изысканий и преподавательской практики в Училище искусств (1982-1996 гг.) и Белорусском государственном педагогическом университете им. М. Танка (1997-2005 гг.).
Предназначена для студентов БГПУ им. М. Танка, педагогов, воспитателей, руководителей фольклорных и театральных коллективов и студий, а также для всех интересующихся фольклором восточных славян.

Методические рекомендации по реконструкции и проведению летнего славянского праздника представлены в авторской разработке И.И. Кирчука на базе фольклорно-этнографических изысканий…

Як убачыць праўдзівы сон? Як адвесці злыя чары? Як варажыць на Каляды і на Купалле? На ўсе гэтыя пытанні дае адказ народная фантазія. Кнігу склалі народныя прыкметы і павер'і, звязаныя з варажбой, чарадзействам і знахарствам. 3 вялікай цікавасцю чытаюцца таксама беларуская міфалогія і соннік.

Як убачыць праўдзівы сон? Як адвесці злыя чары? Як варажыць на Каляды і на Купалле? На ўсе гэтыя пытанні дае адказ народная фантазія. Кнігу склалі народныя прыкметы і павер'і,…

Кніга з’яўляецца адной з першых спроб у нашай краіне сістэматычна асэнсаваць традыцыйную і культурную спадчыну беларусаў, захаваную нашымі продкамі ў легендах і паданнях, геаграфічных назвах, багатым фальклорным матэрыяле. Аўтары кнігі паспрабавалі вынікі сваіх назіранняў і даследаванняў, атрыманыя падчас археалагічных раскопак, этнаграфічных і фальклорных экспедыцый, размеркаваць па раздзелах, кожны з якіх прысвечаны той ці іншай сакральнай частцы нашага ландшафту. Для шырокага кола чытачоў.

Кніга з’яўляецца адной з першых спроб у нашай краіне сістэматычна асэнсаваць традыцыйную і культурную спадчыну беларусаў, захаваную нашымі продкамі ў легендах і паданнях,…

Кніга прысвечана этнічнай рэлігіі старажытных беларусаў. Міфы, паданні, легенды і вераванні продкаў распавядаюць пра іх светаўспрыманне, лад жыцця і духоўны свет, звычаі і абрады, прымхі і забабоны, багоў і легендарных герояў, татэмных жывёл і сакральныя расліны. Чытач даведаецца, якімі абярэгамі і амулетамі карысталіся продкі сучасных беларусаў, якія магічныя практыкі яны выконвалі пад час каляндарных абрадаў і ў паўсядзённым жыцці, чаму і сёння значная частка беларусаў пакланяецца святым камяням, дрэвам, крыніцам, верыць у здольнасці знахароў, у моц абыдзеннікаў, ужывае варажбу, замовы і праклёны, святкуе паганскія па сутнасці Дзяды і Радуніцу, Купалле і Каляды, Гуканне вясны, Ваджэнне куста і Пахаванне стралы. Сучасніку будзе цікава пазнаёміцца з разнастайнымі духамі жытла, гаспадарчых пабудоў і прыродных абшараў, з ведзьмакамі і чараўніцамі, вешчунамі, пярэваратнямі, ваўкалакамі і іншымі дэманічнымі істотамі.

Кніга прысвечана этнічнай рэлігіі старажытных беларусаў. Міфы, паданні, легенды і вераванні продкаў распавядаюць пра іх светаўспрыманне, лад жыцця і духоўны свет, звычаі і абрады,…

В книге рассматриваются основные правила, предписания, запреты и регламентации, связанные с подготовкой и проведением свадебного церемониала. Читатель найдет ответы на ряд вопросов: как правильно выбрать время проведения свадьбы? кто может выполнять роль главных свадебных чинов? кто и как должен отправить молодых под венец и встретить их у порога дома? как разместить гостей за свадебным столом и провести ритуал одаривания жениха и невесты и деления каравая? что делать с подвенечными атрибутами? Книга адресована всем, кто интересуется духовным наследием белорусского народа и кто пожелает провести свадьбу в соответствии с многовековыми традициями наших предков.

В книге рассматриваются основные правила, предписания, запреты и регламентации, связанные с подготовкой и проведением свадебного церемониала. Читатель найдет ответы на ряд…

Гэтая кніга – своеасаблівая энцыклапедыя і каштоўная крыніца звестак аб тым, як вялі гаспадарку беларускія жанчыны (беларусы аж да пачатку XX стагоддзя называліся літвінамі). Утрымлівае шмат надзвычай цікавых і карысных парадаў і рэкамендацый: як зберагчы ў належным стане дом, як захоўваць, сушыць, саліць, марынаваць гародніну і садавіну, як варыць варэнне, як улічваць даходы і расходы ў гаспадарцы, як засцерагчыся ад пажару, як заставацца прывабнай…
Перавыдавалася ў Вільні на польскай мове неаднойчы. Першы раз пабачыла свет у 1848 годзе. На беларускай мове ўпершыню выходзіла ў 1993 годзе.
Адрасуецца масаваму чытачу.

Гэтая кніга – своеасаблівая энцыклапедыя і каштоўная крыніца звестак аб тым, як вялі гаспадарку беларускія жанчыны (беларусы аж да пачатку XX стагоддзя называліся літвінамі).…

Упершыню выданне выйшла ў 1996 г.
У том уключаны гульні, забавы, ігрышчы, якія не ўваходзілі ў папярэднія тамы. Уступны артыкул раскрывае гісторыю збірання і вывучэння гульняў, дае іх дэфініцыю, класіфікацыю, раскрывае сэнс найбольш архаічных варыянтаў. Асобныя тэксты гульняў падаюцца з нотнымі прыкладамі і малюнкамі.
Разлічана на шырокае кола чытачоў, якіх цікавяць абрады, вусная народная творчасць

Упершыню выданне выйшла ў 1996 г.
У том уключаны гульні, забавы, ігрышчы, якія не ўваходзілі ў папярэднія тамы. Уступны артыкул раскрывае гісторыю збірання і вывучэння гульняў,…

У кнізе змешчаны замовы, сабраныя студэнтамі БДПУ падчас палявой практыкі на мяжы мінулага і цяперашняга стагоддзяў.

Адрасуецца студэнтам, педагогам, навукоўцам і ўсім, хто цікавіцца вусна-паэтычнай спадчынай беларускага народа.

У кнізе змешчаны замовы, сабраныя студэнтамі БДПУ падчас палявой практыкі на мяжы мінулага і цяперашняга стагоддзяў.

Адрасуецца студэнтам, педагогам, навукоўцам і ўсім, хто…

В монографии освещается функциональная природа купальских обычаев (с опорой на современную традицию), дается структурно-функциональная типология купальских песен, рассматриваются вопросы музыкально-поэтического синкретизма, песенно-стиховые системы.


Рассчитана на фольклористов, этнографов, этномузыковедов, студентов высших и средних музыкальных учебных заведений, всех, интересующихся вопросами культуры белорусского народа.

В монографии освещается функциональная природа купальских обычаев (с опорой на современную традицию), дается структурно-функциональная типология купальских песен, рассматриваются…