Русалкі клічуць

Беларуская міфалогія настолькі багатая і разнастайная, што я здзіўляюся, як у нас у літаратуры дагэтуль не з’явіўся які-небудзь вялікі фэнтэзійны цыкл. Толькі некаторыя літаратары выкарыстоўваюць асобныя міфалагічныя матывы ці персанажаў у сваёй творчасці. Зараслава Камінская для аповесці ўзяла міф пра кліч русалак, якія называючы чалавека па імені заваблівалі яго і цягнулі ў ваду, каб ён утапіўся. У спалучэнні гэтага з упісаным у аповесць вобразам загадкавай мастачкі-прымітывісткі Алены Кіш атрымаўся нядрэнны дэбютны твор. Дарэчы, вясной Зараслава ўжо стала лаўрэаткай прэміі “Дэбют” у намінацыі “Проза”. Я прачытала кнігі пяці з шасці намінантаў на гэтую прэмію і тут цалкам згодная з рашэннем журы. Калі вы ніколі не чулі пра мастачку Алену Кіш, то ў гэтым няма нічога страшнага, паколькі…

Зараслава Камінская – зусім не новае імя ў беларускай літаратуры. Апошнія некалькі гадоў яна досыць актыўна друкавалася ў часопісе “Дзеяслоў”. Яе можна ўжо нават пазнаваць па ўласным стылі, ну, напрыклад, яна актыўна ўжывае ў сваіх тэкстах мову і стылістыку сацыяльных сетак, або смс паведамленняў. Перыядычна звяртаецца да розных метафізічных і псіхалагічных прыёмаў пры пабудове сюжэта. Ёсць у яе апавяданне “Гульня слоў”, у якім падзеі адбываюцца адразу ў двух альтэрнатыўных варыянтах, у залежнасці ад таго, якое рашэнне прымае галоўны герой.

Аповесць “Русалкі клічуць”, трэба меркаваць, першы буйны твор пісьменніцы. У ім дзве галоўныя гераіні – былыя студэнтку журфаку Наста і Ліза. Наста працуе ў шматтыражцы, піша пра герояў працы. А Ліза расчаравалася ў журналістыцы, шукае сябе і пакуль…

Дочитал книгу выпускницы Школы маладога пiсьменнiка Зараславы Камiнской «Русалкі клічуць». Текст читается легко, авторка пишет ровно, много удачных метафор, по-отдельности хороши эпизоды. Больше вопросов у меня к тому, как сконструирована история, и о чем она.

Для небольшой повести слишком много персонажей, чьими глазами мы смотрим на происходящее. Лиза, Наста, молодая Марыля, старая Марыля, Алесь Загорски. Казалось, к повествованию вот-вот подключится ковёр, чтобы выдать подслушанный разговор или что-то вроде того. Этот хоровод фокальных персонажей ничем не оправдан.

С жанровой принадлежностью тоже всё не так просто. Я понимаю, почему кто-то просил больше хрущевок: бытовые зарисовки — самая удачная часть книги. Колоритная провинциальная фактура, ирония, которая в других линиях испаряется…