Вручение 20 октября 2014 г.

Премия вручена за 2013 год.

Страна: Польша Место проведения: город Вроцлав Дата проведения: 20 октября 2014 г.

Ангелус

Лауреат
Pavol Rankov 0.0
Pierwszy września 1938 roku. Basen w Levicach gdzieś w centrum Europy. Trzech nastolatków – Węgier, Czech i Żyd – organizuje prywatne zawody pływackie. Nagrodą dla zwycięzcy będzie prawo do ubiegania się o względy pięknej rówieśniczki Márii. Peter, Jan i Gabriel nie wiedzą jednak, że ich wyścig będzie trwał przez kolejne 30 lat. Młodzieńcza miłość zmieni życie całej czwórki.
Fascynacji jedną kobietą nie przerwą ani wojna, ani pierwsze dwie dekady komunistycznych rządów w Czechosłowacji, choć historia i polityka wystawią ich przyjaźń na ciężką próbę. Losy głównych bohaterów przeplatają humorystyczne epizody, w których gościnnie pojawiają się autentyczne postaci historyczne takie jak Miklós Horthy, Jozef Tiso, Klement Gottwald czy Iwan Koniew.

Najlepsza słowacka książka ostatnich lat, uhonorowana Europejską Nagrodą Literacką 2009 r. oraz Nagrodą Czytelników dziennika „SME”. Tłumaczona na język czeski, węgierski i chorwacki, w 2010 r. trafiła na deski Słowackiego Teatru Narodowego.
Земовит Щерек 3.9
Przyjdzie Mordor i nas zje Ziemowita Szczerka to opowieść o polskich "plecakowcach" wyjeżdżających na Wschód w poszukiwaniu "hardkoru" i przygody. Głównym celem ich wędrówek jest Ukraina, którą przemierzają pociągami, rozklekotanymi autobusami i marszrutkami, magazynując historie, które sprzedają następnie - po odpowiednim "podrasowaniu" - żądnym podobnych treści rodakom.
Przyjdzie Mordor i nas zje jest narracją o odrzuceniu i fascynacji, o potrzebie ekstensyfikacji w osobie Innego tego, czego próbujemy nie zauważać u nas samych. Przedstawia jednocześnie Ukrainę jako przestrzeń wypartego w - świadomie prozachodniej - mentalności Polaków.
Przy tym wszystkim jednak, utwór da się rozpatrywać także jako apologia polskiej ruchliwości i ciekawości świata, którą we współczesnej Europie Środkowowschodniej uznać można za coś wyjątkowego.
Jaroslav Rudiš 0.0
Ole toho od života už moc nechce. Je mu čtyřicet, kouří, pije a večer stojí za pultem malého zaplivaného baru Helsinky v jednom východoněmeckém velkoměstě. Otlučený bar je poslední oázou pro jeho staré kamarády, lásky i potrhlé štamgasty. Hlavního hrdinu pronásledují zakouřené vzpomínky a oči mladé dívky, která svou soukromou revoluci v rytmu punkových písní zaznamenává do autentického deníku. Román o popraskaných vztazích, neustávající touze a míjení, o světě, který se tak rychle proměňuje, že jsme mu už dávno přestali rozumět.
Андрей Любка 4.0
Історії, які розповідає Андрій Любка, мабуть, схожі на ті, які Андрій розповідає своїй любці, – аби змусити ревнувати чи для того, щоби спокусити. Там присутня пристрасна еротична фантазія, яка не полишає його і в житті. Він то постає романтичним і наївним, то самовідданим і самовпевненим, то з головою пірнає у письменницькі пиятики, а то перевтілюється на кілера і вилущує свої потаємні сни.
Wiesław Myśliwski 0.0
Веслав Мысливский, по сути, дает современному читателю незыблемую веру в смысл и ценность настоящей литературы. Его романы вытекают из глубокой внутренней потребности выражения – и одновременно познания – истины о человеческой судьбе, быстротечности, памяти, любви, смысле существования.

Об этом – хотя и не только об этом, – говорит его последний роман "Последняя раздача", ещё один прозаический шедевр, который ждали несколько лет. Мысливский публикует редко, пишет долго, в соответствии с убеждением, что „писать надо только тогда, когда человек действительно чувствует, что у него уже нет никакого другого выхода (...), тогда когда убежден, что что-то действительно нужно сказать кому-то другому”.

"Последняя раздача" - произведение „полное”, охватывающее всю человеческую жизнь, прикасающееся к самой тайне бытия. Являясь стимулом к размышлениям, роман не учит, не морализаторствует и не оценивает. Показывает жизнь с ее хорошими и плохими сторонами. Это роман философский, мерилом и темой которого является человек и человеческий долг между случаем и необходимостью. Книга прекрасно структурирована, призывает к её многократному перечитыванию и вчитыванию в неё – каждый новый раз позволяя открыть для себя ее новые измерения и перспективы. Стихия рассказываемой истории захватывает читателя настолько, что он становится единым целым с ней и отдается воле её течения.

Польский оригинал аннотации:
Wiesław Myśliwski jest twórcą przywracającym wiarę w sens i wartość prawdziwej literatury. Jego powieści wynikają z głębokiej wewnętrznej potrzeby wyrażenia – i równocześnie poznania – prawdy o ludzkim losie, przeznaczeniu, przemijalności, pamięci, miłości, sensie istnienia.

O tym – choć nie tylko o tym – mówi jego najnowsza powieść "Ostatnie rozdanie", kolejne prozatorskie arcydzieło, na które czekaliśmy kilka lat. Myśliwski publikuje rzadko, pisze długo, zgodnie z przeświadczeniem, że „pisać książki powinno się dopiero, gdy człowiek naprawdę czuje, że nie ma już żadnego innego wyjścia (…), wtedy kiedy jest się przekonanym, że ma się coś naprawdę do powiedzenia komuś drugiemu”.

"Ostatnie rozdanie" to dzieło „totalne”, które chce objąć całość ludzkiego doświadczenia, dotknąć tajemnicy bytu. Jest zachętą do myślenia, nie poucza, nie moralizuje i nie ocenia. Pokazuje życie z jego dobrymi i złymi stronami. To powieść filozoficzna i wielowymiarowa, której tematem jest człowiek i ludzki los zawieszony między przypadkiem a koniecznością. Perfekcyjnie skonstruowana, zachęca do lektury wielokrotnej – przy każdej pozwalając odkryć jej nowe wymiary i perspektywy. Żywioł opowieści sprawia, że czytelnik zatapia się w niej i oddaje się jej zniewalającemu nurtowi.
Ismail Kadare 0.0
Why did the taxi crash on the autobahn in Vienna? Who exactly were Besfort Y and Rovena, the mysterious couple who died after being flung from the back seat? How was Besfort connected to the war in the Balkans? And why was his affair with Rovena clouded in jealousy and mistrust? Who wanted them dead? This is the story of the last forty weeks of their lives - a fever dream where love and obsession collide.
Олександр Ірванець 3.7
Новий роман Олександра Ірванця розповідає про уявний, хоча й доволі реальний світ. У тому світі люди не знають творів античної літератури і дуже бояться страшної невідомої хвороби. Ця хвороба зрештою вражає і головного героя. Епідемія поширюється, страх наростає. Проте у фіналі багато людей виходять на берег річки зустріти світанок і вдивляються у далечінь. Можливо, в цьому і є спасіння?..
Елена Чижова 3.9
Судьба главной героини - жесткий парафраз на тему народного фильма "Москва слезам не верит". Тихую лимитчицу Антонину соблазняет питерский "стиляга", она рожает дочь и вскоре умирает, доверив девочку трем старухам "из бывших", соседкам по коммунальной квартире - Ариадне, Гликерии и Евдокии. О них, о той жизни - хрупкой, ушедшей, но удивительно настоящей, - и ведет рассказ выросшая девочка, художница...