Последние издания книг Александра Леонидовича Томковича

"Мазаіка жыцця" - кніга, якая складаецца з біяграфічных артыкулаў, зробленых у розныя часы і ў розным фармаце. Аб'яднала іх жаданне герояў дасягнуць у сваіх сферах пэўных вышыняў,, іх працаздольнасць і непакорнасць "агульнай плыні". "Мазаіка жыцця" - незвычайная энцыклапедыя, бо зроблена не толькі з фактаў, але і з пачуццяў.

Гэтая кнiга не пра бэры, бекерэлi альбо радый са стронцыем. Гэтая кнiга — пра людзей. Пра тых, хто сваёй чуласцю да чужога болю дапамагалі выратаваць генафонд беларускай нацыi. Гэта падзяка тым, хто ў цяжкую хвiлiну не пашкадаваў свайго здароўя дзеля здароўя iншых. Кнiга пра фiласофiю дабрынi. Выкарыстаныя фотаздымкi Андрэя Вышынскага, Андрэя Давыдчыка, Яўгена Коктыша, з архiваў Беларускага дабрачыннага фонду «Дзецям Чарнобыля», сямейных альбомаў.

Першая частка назвы «Няскораны Мiхаiл Марынiч» — з майго нарыса ў газеце «Новы час», якi быў надрукаваны 3 лютага 2012 года, а другая — «Гiсторыя ў фота» — дадалася падчас работы над гэтай кнiгай i цалкам супадае з яе зместам. На жаль, 17 кастрычнiка 2014 года Мiхаiла Апанасавiча Марынiча не стала. Ён не паспеў убачыць гэтую кнiгу, але паспеў пражыць жыццё, вартае таго, каб пра яго ведалi iншыя.

У кнiзе сабраны палiтычныя нарысы пра вядомых у краiне i за яе межамi людзей, якiя на працягу апошнiх 15-20 гадоў мелi самае непасрэднае дачыненне да найноўшай беларускай гiсторыi. Аўтар не толькi нагадвае некаторыя бiяграфiчныя звесткi, але i аналiзуе ролю кожнага з iх у развiццi Беларусi. I яшчэ адзiн вельмi важны момант. Артыкулы, аб'яднаныя гэтай кнiгай, пiсалiся ў розны час, таму сёння можна ўнесцi пэўныя карэктывы па датах, фактах i адзнаках, але аўтар НАЎМЫСНА не стаў рабiць гэтага. Людзям тое, што мы думалi ўчора, не менш цiкава, чым тое, што мы думаем сёння.

Прайшло два гады пасля падзеяў, якiя ўжо ўвайшлi ў найноўшую гiсторыю Беларусi як «Плошча-2010». Аднак для многiх дзень 19-га снежня 2010-га года яшчэ не скончыўся, ён доўжыцца i сёння, бо да гэтага часу ў турмах знаходзяцца некаторыя з тых, хто сваiмi лёсамi ствараў тое магутнае супрацьстаянне, якое ўзрушыла краiну i да гэтага часу адбiваецца пульсуючым болем у нашым грамадстве. Гэта Мiкалай Статкевiч, Павел Севярынец, Змiцер Дашкевiч, Эдуард Лобаў, Васiль Парфянкоў. Сыходзячы з гэтага, назва кнiгi «Жыццё пасля кратаў» не ва ўсiм адпавядае зместу, бо для гэтых герояў такое жыццё яшчэ не пачалося, а для Васiля Парфянкова «жыццё пасля кратаў» працягнулася чарговымi кратамi.

Міхаіл Пташук (1943–2002) – выдатны кінарэжысёр, заслужаны дзеяч мастацтваў БССР, народны артыст Беларусі, лаўрэат Дзяржаўнай прэміі Беларусі. З яго іменем звязана цэлая эпоха ў беларускім кіно. Ён экранізаваў творы Васіля Быкава «Знак бяды», Уладзіміра Караткевіча «Чорны замак Альшанскі», Івана Шамякіна «Вазьму твой боль». У фільмах перабудовачнай пары М. Пташук спрабаваў па-новаму ўсвядоміць гісторыю краіны – «Наш браняпоезд», «Кааператыў «Палітбюро», альбо Будзе доўгім развітанне». Гучны поспех мела карціна «У жніўні 44-га».

Автор рассказал 12 историй о людях с инвалидностью, которые, не смотря на тяжелый недуг, сумели выстоять, преодолеть болезнь и реализовать себя в различных сферах жизни — спорте, профессии, семье, детях.

«У каждого человека есть шанс в жизни совершить нечто важное для человечества. Мы называем это подвигом: спасти ребенка, потушить пожар… А есть подвиг каждодневный, часто незаметный. Но от этого еще более ценный — просто жить полноценной жизнью, не опуская рук, не опустошая душу. Этот подвиг совершается, прежде всего, для себя и, зачастую, не виден другими. Однако должен являться примером для нашего общества». — Так рассказал о своих героях Александр Томкович во время презентации книги. «Болезнь не спрашивает, хочешь ли ты быть с ней. Она не дает тебе выбора. Она приходит и, если ты хочешь жить, ты начинаешь бороться, — так описала свое преодоление одна из героинь книги Ирина Жихарь. — Я переосмыслила свою жизнь и теперь могу сказать, что благодарна судьбе за это испытание».

«Арытмiю» прапанаваў настаўнiк у журналiстыцы Аляксандр Улiцёнак, за што яму — асобны «Дзякуй!». Сапраўды, гэтае слова ў нашай краiне можна ўжываць i не ў медычным плане. Так што героi нарысаў у нейкiм сэнсе не толькi ствараюць найноўшую гiсторыю Беларусi, але i дапамагаюць грамадству пазбавiцца небяспечных хвароб — iнертнасцi i абыякавасцi. А «Код супрацiву» ад майго другога рэдактара — Аляксея Караля. Крыху парадаксальна, але дадаць яго я вызначыў перш за ўсё таму, што героi гэтых нарысаў змагаюцца за тое, каб вярнуць усiм нам нармальны рытм.

Мы прывыклі бачыць гэтых людзей на барыкадах. Між тым яны жывуць не толькі адной палітыкай. Прапаную паглядзець на іх праз прызму новага ракурсу, які складаецца з амаль невядомых грамадству хобі і захапленняў, а таксама некаторых эпізодаў асабістага жыцця. Для шырокага кола чытачоў.

Падзеі 19 снежня 2010 года настолькі значна ўскалыхнулі грамадства, што адгэтуль усе міфы пра так званую «беларускую памяркоўнасць» і «стабільнасць», якія мы чуем апошнія 17 год, не больш як спроба выдаць асабістыя мары за сапраўдную рэчаіснасць. Кніга менавіта пра гэта і пра тых, хто адважыўся пайсці супраць плыні. У некаторым сэнсе перад вамі працяг тэмы «Будзіцеляў».

Розныя людзі. Розныя лёсы. Розныя думкі. Аднак ёсць два моманты, якія іх яднаюць. Першы — прыналежнасць да Руху «За свабоду». Другі — разуменне таго, што «вялікая» палітыка пачынаецца з «малой». Як і дрэва свабода паўстае з маленькага зярняткі. Неабходна таксама звярнуць увагу і на такі момант. Усе артыкулы рабіліся тады, калі пра пэўныя навіны было яшчэ невядома, таму іх нельга ўспрымаць, як нейкую канчатковую хроніку падзей. Хутчэй гэта вокамгненне нашай гісторыі. Выкарыстаны фотаздымкі з асабістых архіваў герояў і Руху «За свабоду».

У кнізе сабрана 50 інтэрв'ю-маналогаў розных па грамадскім і палітычным статусе людзей. Сярод іх прозвішчаў ёсць шырока вядомыя, а ёсць і тыя, каго ведаюць толькі спецыялісты. Агульнае для ўсіх — складаны жыццёвы лёс і ўспаміны, якія мы не пачуем на мітынгах і не прачытаем у газетных артыкулах. Для шырокага кола чытачоў.

Пачаў рабіць гэтую кнігу 1 жніўня 2008 года, а скончыў 21 красавіка 2009-га. Менавіта “рабіць”, бо пісаў (журналісты ўсё ж такі) кожны самастойна. Я толькі даслаў па электроннай пошце аднолькавыя для ўсіх пытанні і потым размясціў адказы згодна з беларускім алфавітам. А яшчэ да кожнага артыкула прыстасаваў традыцыйную “ўрэзку”, якую таксама пісалі менавіта яны. Вось і ўсё дачыненне аўтара да праекта. У кнізе няма аднолькавага для ўсіх шаблону, таму што яго не можа быць увогуле. Розныя рэгіёны, розныя людзі, розныя мовы...

У кнізе сабраны палітычныя нарысы пра вядомых у краіне і за яе межамі людзей, якія на працягу апошніх 15—20 гадоў, мелі самае непасрэднае дачыненне да навейшай беларускай гісторыі. Аўтар не толькі нагадвае некаторыя біяграфічныя звесткі, але і аналізуе ролю кожнага з іх у развіцці Беларусі. Для шырокага кола чытачоў.

Так на пачатку мінулага стагоддзя ў Чэхіі і Славакіі называлі тых, хто будзіў людзей на супраціў Аўстра-Венгрыі. Былі і іншыя варыянты назвы, але спыніцца аўтар вырашыў на тым, што падказала Галіна Васільеўна Сіўчык. Сапраўды, гэтыя людзі будзяць тых, хто побач. У некаторым сэнсе перад вамі працяг тэмы кнігі "Асобы". Для шырокага кола чытачоў.

Когда я только приступал к работе над этим проектом, журналист Саша Федута посоветовал начать его очерком о моей маме, которой, к сожалению, уже нет. Мысль хорошая. Поначалу так и собирался сделать, но потом понял, что в этом нет смысла. В данных интервью есть именно то, о чем хотелось сказать. И еще. Пользуясь случаем, хочу выразить признательность Ирине Соколовой, которая посодействовала интервью, которое и открывает эту книгу.