Рецензии на книги — Зараслава Камінская

Беларуская міфалогія настолькі багатая і разнастайная, што я здзіўляюся, як у нас у літаратуры дагэтуль не з’явіўся які-небудзь вялікі фэнтэзійны цыкл. Толькі некаторыя літаратары выкарыстоўваюць асобныя міфалагічныя матывы ці персанажаў у сваёй творчасці. Зараслава Камінская для аповесці ўзяла міф пра кліч русалак, якія называючы чалавека па імені заваблівалі яго і цягнулі ў ваду, каб ён утапіўся. У спалучэнні гэтага з упісаным у аповесць вобразам загадкавай мастачкі-прымітывісткі Алены Кіш атрымаўся нядрэнны дэбютны твор. Дарэчы, вясной Зараслава ўжо стала лаўрэаткай прэміі “Дэбют” у намінацыі “Проза”. Я прачытала кнігі пяці з шасці намінантаў на гэтую прэмію і тут цалкам згодная з рашэннем журы. Калі вы ніколі не чулі пра мастачку Алену Кіш, то ў гэтым няма нічога страшнага, паколькі…

В прошлом году Зореслава Каминская со своим романом "Русалкі клічуць" стала обладательницей литературной премии "Дэбют". Роман небольшой, но хороший. Конечно, мне хотелось лишней сотни страниц, но это тот недостаток, который только подтверждает достоинства книги.

Сюжет основан на реальной личности художницы-примитивистки Алены Киш, которую признали только после смерти. А при жизни Алена, не имея своего дома и семьи, ходила по деревням и рисовала на заказ маляванки - расписные коврики, которые вешались на стены. Расплачивались люди обычно мешком картошки или куском сала, пускали пожить художницу. Так в деревенских хатах появлялись "окна" в райские сады, где среди ярких цветов резвились большие, добрые львы.

Героини "Русалок..." Наста и Лиза уже в наше время сталкиваются с историй…

Перад Новым годам мне напісала Зараслава і прапанавала даслаць два асобнікі яе новай кнігі: адзін для мяне, другі для розыгрышу ў тэлеграм-канале. Кнігу я разыграла і пачала чытаць сама. Першая кніга Камінскай “Русалкі клічуць”, якая выйшла ў 2017 годзе, была вельмі ўдалым дэбютам маладой аўтаркі. За яе Зараслава і атрымала прэмію “Дэбют” у намінацыі проза. Таму ў мяне былі вялікія спадзяванні на другую, і яны цалкам апраўдаліся, хоць кніга атрымалася зусім не такой, як дэбютная. “Калядны стол” не дарэмна мае падзагаловак “некулінарная кніга”. Сапраўды, гэта не зборнік рэцэптаў, а зборнік апавяданняў пра ежу і ўспаміны. Вельмі часта розныя прыемныя моманты з нашага жыцця маюць не толькі нейкую візуалізацыю карцінкамі ў галаве, а яшчэ і асацыююцца з нейкімі пахамі ці нават смакам.…

Зараслава Камінская – зусім не новае імя ў беларускай літаратуры. Апошнія некалькі гадоў яна досыць актыўна друкавалася ў часопісе “Дзеяслоў”. Яе можна ўжо нават пазнаваць па ўласным стылі, ну, напрыклад, яна актыўна ўжывае ў сваіх тэкстах мову і стылістыку сацыяльных сетак, або смс паведамленняў. Перыядычна звяртаецца да розных метафізічных і псіхалагічных прыёмаў пры пабудове сюжэта. Ёсць у яе апавяданне “Гульня слоў”, у якім падзеі адбываюцца адразу ў двух альтэрнатыўных варыянтах, у залежнасці ад таго, якое рашэнне прымае галоўны герой.

Аповесць “Русалкі клічуць”, трэба меркаваць, першы буйны твор пісьменніцы. У ім дзве галоўныя гераіні – былыя студэнтку журфаку Наста і Ліза. Наста працуе ў шматтыражцы, піша пра герояў працы. А Ліза расчаравалася ў журналістыцы, шукае сябе і пакуль…

Дочитал книгу выпускницы Школы маладога пiсьменнiка Зараславы Камiнской «Русалкі клічуць». Текст читается легко, авторка пишет ровно, много удачных метафор, по-отдельности хороши эпизоды. Больше вопросов у меня к тому, как сконструирована история, и о чем она.

Для небольшой повести слишком много персонажей, чьими глазами мы смотрим на происходящее. Лиза, Наста, молодая Марыля, старая Марыля, Алесь Загорски. Казалось, к повествованию вот-вот подключится ковёр, чтобы выдать подслушанный разговор или что-то вроде того. Этот хоровод фокальных персонажей ничем не оправдан.

С жанровой принадлежностью тоже всё не так просто. Я понимаю, почему кто-то просил больше хрущевок: бытовые зарисовки — самая удачная часть книги. Колоритная провинциальная фактура, ирония, которая в других линиях испаряется…

Кніга складаецца з невялікіх апавяданняў прысвечаных розным стравам ды гісторыям, якія гэтыя стравы цягнуць за сабой з памяці, але не ўсе. Ёсць цалкам прыдуманыя апавяданні. Напрыклад пра старую прадавачку, якая пасля працы забірае да сябе чэкі з крамы і вывучае іх дома, спрабуючы прыдумаць кім можа з'яўляцца іх уладальнік.Мне гэта гісторыя вельмі спадабалась. А таксама гісторыя пра бацьку, які прыехаў праведаць дачку ў інтэрнаце, і праз прыступ гіперапекі да яго на нейкі час прыходзіць жаданне каб дачка памерла раней за яго і маці, бо хто ж інакш будзе за ёй прыглядаць калі здарыцца наадварот. Такога, здаецца, не было нават у Кінга. Гісторыі якія з'яўляюцца нібыта біяграфічнымі таксама цікавыя і некаторыя нават будуць знаёмыя для чытачоў. Бо хто ў дзяцінстве не дыхаў хворы над парам ад…

В аннотации написано, что это книга про любого из нас и наши воспоминания. Про меня - точно. Почти каждая история приводила к воспоминаниям от детсадовского возраста и до вчерашнего дня. Мне казалось, что я ощущаю запахи, слышу звуки и голоса.

Подышать над паром при малейшем кашле. Мамуля это практиковала и в детстве, и в мои 30.

Смородина, или Парэчка, как называют у нас в деревне. Это воспоминание из самого детства. У бабушки с дедушкой росли такие кусты, где гроздья были просто огромные. Которые не вмещаются в детскую ладонь. Не стало дедушки и бабушки, пропали и кусты.

Белый хлеб с сахаром - это лакомство из лета и из детства. Мне кажется, что только этим я и питалась, залетая домой на пару минут в течение летнего дня. Так на другое времени не было. Подружки и друзья же также делали. Да…