4

Адразу хачу папрасіць прабачэння за магчымыя граматычныя памылкі - гэта мая першая спроба напісаць рэцэнзію на беларускай мове. Але, калі я ужо спрабую чытаць па-беларуску, чаму ж мяне не спрабаваць напісать беларускамоўную рэцэнзію?
Гэтый твор Івана Мележа вельмі складна ацэньваць адназнача. З аднаго боку відавочна, што ў кнізе прысутнічае "савецкі дух". З іншага боку, у гэтым складана папракнуць аўтара - па-іншаму ў той час пісаць было амаль што немагчыма. Аднак, не гледзячы на гэта, Мележ здолеў перадаць чытачу дух беларускай вёскі, якая па-ранейшаму застаецца нейкай "рэччу ў сабе". Чытаючы кнігу, міжволі ловіш сябе на думцы, што не зусім ясна, у які час адбываецца яе дзеянне. Калі прыбраць з кнігі ўсё згадкі пра савецкай улады, можна выказаць здагадку, што дзеянне разгортваецца ў 19 стагоддзі, а то і раней. Дзе-то далёка ў горадзе працоўнікі будуюць камунізм, але тут, у вёсцы, знаходзяцца куды больш важныя клопаты, чым ідэалогія. На пярэдні план выходзяць простыя человеские каштоўнасці - сяброўства, каханне, узаемадапамога. Для герояў кнігі яны куды важней, чым догмы камунізму, і аўтар здолеў паказаць гэта, не гледзячы на тое, што нідзе ў кнізе не гаварыцца пра гэта прама. Вельмі важную ролю ў творы гуляюць лёсу галоўных герояў. Іх жыццё і становішча ў грамадстве наглядна паказваюць, што ўсеагульнае роўнасць так і засталося утопіяй, не гледзячы на ўсе спробы ўлады паўплываць на гэта. У той час, калі Васіля па ілжывым абвінавачванні саджаюць у турму, Яўхім і яго бацька толькі прымнажаюць сваё багацце. Нават перадзел зямлі, закліканы ўмацаваць аўтарытэт савецкай улады, у выніку стаў яблыкам разладу паміж жыхарамі вёскі.
Асобнай увагі заслугоўвае гісторыя кахання Васіля і Ганны. Уплыў грамадства і поўная беспакаранасць Яўхіма дэманструюць поўнае бяссілле простага чалавека нават у яго імкненні да шчасця. Кніга завяршаецца зусім бязрадасна, аднак "Подых навальніцы", наступная кніга аўтара, магчыма дасць адказы на многія пытанні, пакінутыя "Людзьмі на балоце".
У цэлым кніга зрабіла на мяне вельмі дадатнае впечателние. Чытаецца яна лёгка і цікава, яе героі выклікаюць сімпатыю, а, самае галоўнае, хочацца даведацца, чым жа ў іх усё скончылася.

Ацэнка кнізе: 9 з 10.